Mobiliteit op de krappe arbeidsmarkt

Waar hou jij je voornamelijk mee bezig?

“De grootste nadruk binnen mijn vakgebied ligt op grootschalige arbeidsmarktuitdagingen. Ik help sectoren en regio’s op het gebied van arbeidsmobiliteit. Vaak gaat het over het vormgeven van grootschalige zij-instroom trajecten en/of mensen in beweging krijgen en helpen met hun ontwikkelen. Zo ben ik nu bijvoorbeeld programmaverantwoordelijke van het Leerwerkakkoord in de regio Rotterdam – Rijnmond. Het betreft een samenwerking tussen de overheid, het onderwijs en ondernemers. Het doel is om een betere balans en match te vinden tussen vraag en aanbod van werk in die regio én de arbeidsmarkt inclusiever te maken.”

Wat gebeurt er momenteel op de arbeidsmarkt?

“Momenteel hebben we te maken met een krappe arbeidsmarkt. Maar als je je baseert op data, was het tekort al vele jaren voor de coronacrisis zichtbaar. Dat heeft een paar oorzaken. Allereerst zien we niet alleen groei in de kansrijke sectoren, maar ook gedeeltelijk in de kiemsectoren. Daarnaast is er ook een flinke vergrijzing aan de gang. Gelukkig neemt de flexibiliteit van bijvoorbeeld ondernemers toe in deze krappe markt, dat komt omdat je onder druk meer ‘vloeibaar’ wordt. De eerste bewegingen hierin zag je acht jaar geleden al. Overigens was er tijdens de coronacrisis wel een shift: grote groepen mensen gingen van de ene sector naar de andere. Denk maar aan het horecapersoneel. Zij moesten het plots ergens anders zoeken. We zijn flexibeler dan we denken, maar werkgevers denken vaak onterecht dat dergelijke medewerkers terugkomen. Dat is niet altijd het geval.”

Tijdens de coronacrisis waren er handen tekort in de zorg. Heel wat mensen gingen daar dan ook een handje helpen. Kon dat zomaar?

“Extra handen waren hard nodig in de zorg, maar voordat iemand een zorgberoep kan uitoefenen, moet hij of zij eerst een langdurige opleiding volgen. Van het ene werk naar het andere gaan is mooi, maar als je eerst nog vier jaar naar school moet… Daar betaal je de hypotheek niet van. Daarom moet de flexibiliteit van het onderwijs en werkgevers omhoog. We moeten meer denken vanuit skills en nadenken over hoe onderwijsorganisaties meer flexibeler onderwijs kunnen aanbieden. Ook moet er voldoende begeleiding zijn voor zij-instromers of mensen in de sector die zich willen omscholen. Als je het knetterdruk hebt, valt of staat het met de begeleiding, daarom moet je dit structureel organiseren.

Het onderwijs en het bedrijfsleven kunnen de handen vaker in elkaar slaan op vlak van begeleiding. Er zijn namelijk voldoende oplossingen. Denk maar aan iemand die niet meer vlot z’n vak kan uitoefenen, maar wel goed mensen kan vertellen wat ze moeten doen. Die initiatieven zie je nu gelukkig wel veel opkomen.”

Welk effect heeft de krappe arbeidsmarkt op mobiliteit?

“De arbeidsmarkt is en blijft een markt van vraag en aanbod. Als er een overvloed aan vacatures is, zien sommigen dit als een kans om te heroriënteren en dat is goed. Die gedachtegang zie je ook bij werkgevers. Vacatures raken niet ingevuld en werkgevers worden flexibeler, denk hierbij aan job carving, waarbij ze de functies onder een vergrootglas leggen en meer gaan opsplitsen. Maar werkzoekenden zijn eigenlijk gewoon consumenten. En omdat er nu zoveel te kiezen is, duurt het oriënteren langer. Maar ook over de effectieve keuze wordt langer nagedacht. Dat is geen slechte zaak want ik heb liever dat mensen een goede keuze maken.”