Creëer inkomenszekerheid met een basisregeling voor alle werkenden




Van flex tot vast: iedere werknemer in Nederland is op zoek naar inkomenszekerheid. Een basisregeling voor alle werkenden biedt dekking bij arbeidsongeschiktheid én werkverlies. We vroegen NBBU-directeur Marco Bastian naar de basisregeling. Hoe kun je binnen ons sociaal stelsel inkomenszekerheid organiseren? En hoe ziet zo’n basisregeling eruit?
Is een vernieuwing van het huidige sociale zekerheidsstelsel nodig?
“De werkende wereld vraagt om flexibiliteit. Ons huidige sociale stelsel voldoet niet aan de belangen van onze samenleving. Steeds meer mensen komen nu in de knel. Een voor de hand liggend voorbeeld is de toeslagenaffaire. Hoe mooi zou het zijn als er een regeling is voor de werkende bevolking die recht heeft op een minimumbedrag waar ze mee rondkomen? Wij willen dat mensen op een andere manier kijken naar de huidige arbeidsmarkt en ontwikkelingen. De basisregeling is uiteindelijk niet dé oplossing. Maar wij vinden wél dat de modernisering van ons sociale stelsel nodig is: zodat niemand meer tussen wal en schip valt.”
SEOR, een onafhankelijk onderzoeksbureau gelieerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, heeft in opdracht van de NBBU een onderzoek gedaan naar een basisregeling van alle werkenden. Hoe ziet zo’n basisregeling eruit?
“Ieder mens in Nederland heeft recht op een AOW, ongeacht of je in je leven altijd hebt gewerkt of niet. Het SEOR-onderzoek is gestoeld op de AOW-gedachte: waarom geven we niet aan alle werkenden in dit land – ook als ze geen werk hebben – een basisregeling? Het onderzoek is een aanzet tot dialoog. Iedereen in Nederland heeft recht op inkomenszekerheid. Zodat wanneer jij geen werk hebt, of in een penibele situatie verkeert, middels een regeling toch recht hebt op een leefbaar inkomen.”
Is een basisregeling wel financieel haalbaar?
“Het onderzoek toont aan dat het mogelijk is om een sociale basisvoorziening voor alle werkenden in Nederland te creëren. Het onderzoek toont drie opties van mogelijke inkomensniveaus van een basisregeling: het sociaal minimum, het wettelijk minimumloon en een jaarinkomen. Het is mogelijk dat eenieder in Nederland een basisinkomen ontvangt van bruto 25.000 euro per jaar. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor private oplossingen om je te verzekeren van een hoger inkomen. Een basisregeling voor alle werkenden bij verlies van werk of arbeidsongeschiktheid is écht betaalbaar.”
Wat is het voordeel van een basisregeling?
“Wil je een robuuste en wendbare arbeidsmarkt van de toekomst creëren, dan zul je in de schaarste mensen moeten kunnen herscholen, bijscholen en omscholen. In Nederland is tot ongeveer je 27e doorstuderen goed geregeld. Maar wat als je nu de dertig gepasseerd bent en je komt tot de ontdekking dat je studie niet de juiste keuze was of je beroepsgroep wordt opgeheven? Als je een WW-uitkering of bijstandsuitkering hebt, dan mag je niet studeren want dan ben je niet meer geschikt voor de arbeidsmarkt. Het is dan vrijwel onmogelijk om naast je verplichtingen te studeren. Je kunt met een basisregeling juíst doorstuderen. Het geeft inkomenszekerheid, rust én sociale zekerheid. Het gaat uiteindelijk om de zorg voor elkaar als samenleving. Daar zou deze basisregeling een middel toe kunnen zijn.”
Zal de basisregeling alle werkenden in Nederland voorzien van inkomenszekerheid, ongeacht contractvorm?
“De hedendaagse Nederlandse economie en werkgelegenheid zijn conjuctuurafhankelijk. Ze worden sterk beïnvloed door internationale omstandigheden die in ons land doorwerken. De economie ondergaat verschillende golfbewegingen: bij een neerwaartse golf, zie je een afnemende werkgelegenheid. In de uitzendbranche merken we dat er steeds kortere golven verschijnen van twee tot drie jaar. Dan moeten we met zijn allen toch de vraag stellen: hoe kunnen we dit anders regelen? Tijdens de pandemie hebben we elkaar ondersteund met de NOW-regeling. Er is dus een wil om elkaar in moeilijke situaties te ondersteunen. Wat als we nu met z’n allen een praktisch sociaal stelsel regelen? Met een basisregeling kun je alle werkenden in Nederland een plezierige vorm van zekerheid aanbieden. Dat zou mooi zijn.”
Kosten versus opbrengsten van de basisregeling bij 3 varianten (bruto bedragen)
Marco Bastian
Marco Bastian werkt sinds 1986 in de uitzendbranche in uiteenlopende functies. Bastian is sinds 2009 directeur van de NBBU. De uitzendkoepel NBBU behartigt de belangen van professionals en uitzendbureaus in het midden- en kleinbedrijf.