HR-strategie belangrijk voor duurzame inzet zzp’ers
Onboarding, bijscholing, doorgroeimogelijkheden. De meeste HR-plannen staan vol strategieën om vaste medewerkers te interesseren, motiveren en behouden. “Waarom bestaat er niet zo’n strategie voor freelancers?”, vraagt dr. Sjanne Marie van den Groenendaal van Tilburg University zich af. Ze deed een promotieonderzoek naar zzp’ers en belicht daarin het belang van goed opdrachtgeverschap.
Een hoofdstuk dat HR belicht
“Het stoorde me dat alle 1,1 miljoen zzp’ers in Nederland over één kam worden geschoren in de wetenschap en de media. Mijn onderzoek brengt dus in eerste instantie de diversiteit van deze groep werkenden in kaart”, zegt Van den Groenendaal. “Vervolgens zoom ik in op het loopbaanperspectief van zzp’ers. Hoe zorgen zij voor een duurzame loopbaan, waarin ze ‘happy, healthy en productive’ zijn?”
Van den Groenendaal werkt als onderzoeker en docent bij het departement Human Resource Studies aan de Tilburg University. Een uitgebreid hoofdstuk dat HR belicht kon dus niet uitblijven in haar onderzoek. “Steeds meer organisaties huren zzp’ers in. In de praktijk blijkt de HR-afdeling daar weinig bij betrokken te worden. Vaak gaat een inhuurmanager over de freelancers.”
Heft in eigen hand
En dat is volgens Van den Groenendaal problematisch. “Veruit de grootste groep zzp’ers valt onder wat ik ‘proactieve crafters’ noem. Het zijn mensen die het heft in eigen hand nemen, doelen stellen, zichzelf ontwikkelen en die focussen op zoveel mogelijk waarde leveren in hun opdrachten”, legt Van den Groenendaal uit. “Ondertussen zijn ze ook verantwoordelijk voor het zoeken naar vervolgopdrachten en moeten ze hun kennis bijspijkeren.”
Dat laatste betekent voor freelancers in bepaalde sectoren – zoals IT-specialisten – nog een flinke klus in de avonduren. “Met andere woorden: werken als zzp’er is topsport. Je kunt het werk nog zo leuk vinden, maar op een gegeven moment kom je onder druk te staan. Als organisaties zzp’ers in hun eentje verantwoordelijk houden voor het peil houden van hun expertise, gaat dat ten koste van de gezondheid van diezelfde freelancers. En dat leidt weer tot schaarste in sectoren waar al moeilijk goede mensen voor te vinden zijn. Op dat moment is de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers dus opeens een probleem van de opdrachtgevers.”
One size doesn’t fit all
De oplossing ligt volgens Van den Groenendaal in nadenken over een strategie voor de samenwerking met zzp’ers. “Dé zzp’er bestaat niet. Ze zijn allemaal om verschillende redenen zzp’er geworden, dus check of jouw beleid ook bij jouw freelancers past. Als je inzet op socialisering, moet je wel zeker weten dat de freelancer niet liever met rust gelaten wil worden.”
Aandacht voor duurzame inzetbaarheid van zzp’ers kan op verschillende manieren. “Door onboarding bijvoorbeeld. Of door het steunen van een beetje professionele ontwikkeling, socialisatie binnen de organisatie, het aanbieden van ‘stretchwork’ of door de tijd te nemen een opdracht of een periode samen te evalueren. In ieder geval door samen het gesprek aan te gaan over de wederkerigheid die in jullie relatie zit. Als de samenwerking past bij de organisatie, opdracht en de zzp’er, ben je al een heel eind op weg naar goed opdrachtgeverschap.”
Stretchwork: zo laat je zzp’ers groeien
Van den Groenendaal: “Meestal zet je een freelance opdracht uit voor iemand met ‘zoveel jaar ervaring’. Maar hoe kan een zzp’er ooit groeien als opdrachten alleen aansluiten bij zijn huidige profiel? Bij stretchwork is dat profiel alleen het startpunt. Na de eerste opdracht ga je in gesprek over wat een zzp’er nog meer wil leren. Dat is niet uit solidariteit, daar kun je als opdrachtgever wel degelijk iets aan hebben. De zzp’er voelt zich gezien en gewaardeerd. Hij heeft een frisse blik op zaken in je organisatie. Daarnaast zal hij wellicht ambassadeur worden richting andere freelancers: dát is een organisatie waar ik graag voor werk!”
